Tata
kramane Bocah marang Guru
Ana ing pamulangan, awake dhewe saliyane mangerteni
bab kawruh liya-liya, becike uga ngerti bab tata krama marang guru.
Umpamane
v Sugeng
enjing, sugeng sonten, lan sapanunggalane, apese iya manthuk tandha aweh
hurmat.
v Nalika
kasep mlebu kelas, kamanga wulangan wis lumaku kudu matur,”Nyuwun pangapunten,
kula kasep jalaran jawah”, umpamane. Ora kena mbludus kelas terus lungguh
bangkune.
v Yen
sesuk arep ora mlebu, iya pamit. Dene yen ana keperluan dadakan nganti ora
kober nyuwun pamit luwih dhisik, ing dina sesuke nalika mlebu maneh, enggal
matur apa sebabe dene wingi ora mlebu.
Ana guru kang nggresah, jare saiki iki,
bocah bocah angel wulang-wulangane bab tata krama. Karepe mung arep mbantah
wae, amarga padha nduweni panemu yen tata krama iku kudu di guwang marga
tinggalane kaum feodal. Ana uga sing ngira, yen tindak-tanduk kang sarwa alus
iku dianggep tindakane wong kang jirih. Kosok baline, tindak-tanduk kang kasar
dianggep patrape wong kang kendel.
Para mudha sing susila yaiku pemudha
kang bisa aweh pakurmatan marang sapa wae kang pantes dikurmati, dudu wong kang
jirih lan ora nduweni greget maju, Wedi marang tumindak kang klebu larangan lan
kang mitunani wong liya. Wani ngakoni kaluputane dhewek, nanging iya wani
njentrehake bab kang bener miturut kang dadi keyakinane.
Murid kang sopan lan ngerti marang tata krama iku:
ü Yen
kepapag gurune ana ing dalan, ora bakal mlayu ngenthar , nyingkiri. Ananging malah
sareh mapagake sarta asung kurmat kanthi manthuk.
ü Yen
ketemu gurune ana ing toko utawa panggonan liya, ora ndadak ndelik
amping-ampingan wong liya, nanging panggah tenang kaya ora ana sapa-sapa. Yen gurune
mriksani, malah banjur asung kurmat.
Para
mudha sing tembe dadi kekembanganing bangsa yaiku nom-noman kang saiki bakal
gumani para sepuh enggone nerusake dadi panutane bangsa. Mula saka iku, awake
dhewe kudu nduweni rasa pangrasa marang ajining dhiri, ajining bangsa, kudu
nggegulang tata krama kang laras karo jamane.
Aja
gampang kelud marang adat pakulinan manca (luar negeri) kang ora mesthi mathuk
marang tata cara kabangsaan kita. Awake dhewe kudu padha nduweni semboyan: “Putraning
bangsa kudu ngerti tata krama.” Aja dumeh wis rumangsa pinter banjur rumangsa
kudu diajeni, nanging lumuh ngajeni.
Lire:
kitha, para murid, kejaba sregep ngundhakake kawruh, supaya pinter ing bab
wulangan, wasis ing bab kagunan, uga wajib ngerti marang tata krama. Srawunge
bocah-bocah kudu cedhak karo gurune nanging aja ninggalake tata krama lan suba
sita. Ora kena matur marang guru mung nganggo basa ngoko wae, kaya caturan karo
kancane dhewe. Nuwun
